سيستم انتقال قدرت در خودرو

با توجه به نفوذ روز افزون سيستم هاي هيدروليكي در صنايع مختلف وجود پمپ هايي با توان و فشار هاي مختلف بيش از پيش مورد نياز است . پمپ به عنوان قلب سيستم هيدروليك انرژي مكانيكي را كه توسط موتورهاي الكتريكي، احتراق داخلي و ... تامين مي گردد به انرژي هيدروليكي تبديل مي كند. در واقع پمپ در يك سيكل هيدروليكي يا نيوماتيكي انرژي سيال را افزايش مي دهد تا در مكان مورد نياز اين انرژي افزوده به كار مطلوب تبديل گردد.

فشار اتمسفر در اثر خلا نسبي بوجود آمده به خاطر عملكرد اجزاي مكانيكي پمپ ، سيال را مجبور به حركت به سمت مجراي ورودي آن نموده تا توسط پمپ به ساير قسمت هاي مدار هيدروليك رانده شود.

گشتاور توليدي توسط موتور پس از انتقال توسط كلاچ به جعبه دنده مي رسد. وظيفه جعبه دنده انتقال دور موتور با نسبتهاي گوناگون و رساندن آن به خطوط انتقال و ميل گاردان در خودروهاي ديفرانسيل عقب يا مستقيماً به ديفرانسيل در خودروهاي ديفرانسيل جلو است. سيستم جعبه دنده اي انتقال قدرت را مي توان به دو گروه جعبه دنده اي دستي و جعبه دنده اي اتوماتيك تقسيم بندي كرد. سيستم انتقال قدرت دستي در حالت انتقال مستقيم بازدهي در حدود 98% ولي در دنده هاي با نسبت انتقال پايين تر بازده به حدود 90% مي رسد. چون بيشترين زمان استفاده از اتومبيل، جعبه دنده در حالت انتقال مستقيم قدرت است، بنابراين با توجه به اين مورد و هزينه اوليه به نسبت كمتر اين سيستم جعبه دنده اي، هنوز استفاده از آنها در اكثر اتومبيلها مورد توجه است. از سيستم انتقال اتوماتيك بيشتر در اتومبيلهاي گرانقيمت تر و كلاسهاي بالاتر استفاده مي شود چرا كه با توجه به عملكرد ساده تر آن براي راننده، هزينه ساخت آن نيز بيشتر است. علاوه بر دو نوع فوق، امروزه استفاده از نسل جديدي از سيستم انتقال قدرت بنام سيستم انتقال قدرت پيوسته متغير (CVT) نيز مورد توجه طراحان خودروها قرار گرفته است.

گيربكس يكي از اعضاي سيستم انتقال قدرت مي باشد وظيفه گيربكس تبديل دور و گشتاور بوده

گيربكس وظيفه دارد كه گشتاور (قدرت) و دور موتور را تغيير داده و به دلخواه راننده و نياز جاده و

خيابان دور را كم قدرت را زياد يا بلعكس دور را زياد و قدرت را كم كند در مواقعي نياز مي باشد كه

از قدرت بيشتري جهت حركت اتومبيل استفاده شود همين طور نياز مي شود كه پس از حركت

اتومبيل سرعت بيشتري داشته و به حركت خود ادامه دهد امروزه به علل اقتصادي و ايمني بيشتر

گيربكس هاي دنده اي را ترجيح مي دهند در گيربكس هاي دنده اي هر زوج دنده فقط يك نسبت دور

و گردش را به وجود مي اورد در نتيجه براي به دست اوردن نسبت تبديل هاي مختلف بايد از چندين

زوج دنده استفاده كرد

◄ كلاچ تر:

ساختار كلي اين كلاچها شبيه كلاچهاي خشك هستند، بجز اينكه در اينجا صفحات اصطكاكي هميشه توسط گردش روغن مرطوب است. اكثر اين نوع كلاچها در كاميونها و ماشينهاي سنگين استفاده مي شود. ساده ترين آن مدل پاششي است كه شبيه كلاچ خشك مي باشد؛ بجز نوع ماده اصطكاكي بكار رفته در صفحه كلاچ و استفاده از نازلهايي كه براي پاشش روغن از آنها استفاده مي شود. (شكل1-14) اين نوع از كلاچهاي تر فقط در كاميونهاي كوچك كاربرد دارند، جاييكه گشتاور مورد نياز را تنها از طريق يك صفحه مي توان منتقل نمود. در اين حالت به علت حضور روغن روي صفحات اصطكاكي ضريب اصطكاك كاهش مي يابد.

چرخ دنده هاي ساده اين چرخ دنده‌ها ساده ترين چرخ دنده هايي هستند كه ديده ايد. آنها دندانه هاي مستقيم دارند و محور دو چرخ نيز موازي با يكديگر قرار گرفته اند. گاهي تعداد زيادي از آنها را در كنار هم قرار مي‌دهند تا سرعت را كاهش و قدرت را افزايش دهند. در تعداد زيادي از وسايل از اين چرخ دنده‌ها استفاده مي‌شود. مثلاً ساعت هاي كوكي، ساعت هاي اتوماتيك، ماشين لباسشويي، پنكه و ... . اما در اتومبيل به كار نمي آيند، چون سر و صداي زيادي دارند. هر بار كه دندانه يك چرخ به دندانه چرخ روبرو مي‌رسد، صداي كوچكي در اثر برخورد ايجاد مي‌شود. مي‌توانيد مجسم كنيد وقتي تعداد زيادي از اين چرخ دنده‌ها با هم كار كنند، چه سر و صدايي راه مي‌اندازند؟ تازه اين برخورد‌ها در دراز مدت، باعث شكستن دندانه‌ها مي‌شود.

كلاچ وسيله ايست براي انتقال حركت چرخشي از يك شفت به شفت ديگر. كلاچ در واقع يك وسيله قطع كردن و يا وصل كردن است كه در سيستم‌هاي انتقال نيرو بكار مي‌رود. اصولاً در سيستم‌هاي انتقال نيرو، توان و نيروي توليد شده در موتور براي استفاده به شكلي ديگر و يا استفاده در جايي ديگر نياز به جابجايي و انتقال دارد. حال براي آنكه بتوان بر روي اين انتقال نيرو كنترلي را اعمال كرد. ساده‌ترين راه استفاده از يك كلاچ است تا هر زمان كه نياز به توقف انتقال نيرو باشد، اين عمل انجام پذيرد. كلاچ يك اتصال اصطكاكي ميان موتور اتومبيل به عنوان منبع توليد توان و جعبه دنده اتومبيل برقرار مي‌كند. در حالي كه كلاچ اتومبيل درگير است توان از موتور به جعبه دنده و از آنجا به چرخها انتقال مي‌يابد. ليكن گاهي لازم مي‌شود كه دنده مورد استفاده در جعبه دنده ماشين بر حسب شرايط جاده و سرعت حركت ماشين تغيير كند. براي آنكه بتوان اين تغيير را به راحتي انجام داد، ابتدا لازم است كه توان را از چرخ دنده‌هاي موجود در جعبه دنده قطع كرد. براي قطع كردن اين ارتباط تواني ميان جعبه دنده و موتور از كلاچ استفاده مي‌شود. اين كار براي راننده اتومبيل مي‌تواند به‌راحتي فشاردادن يك پدال به كمك پاي خويش باشد. ليكن فشار دادن اين پدال پايي باعث فاصله گرفتن محور جعبه دنده از صفحه در حال چرخش موتور (فلايويل) خواهد شد. بوجود آمدن فاصله، معادل است با قطع ارتباط و انتقال توان. در اين حالت راننده براي مدت كوتاهي پدال كلاچ را نگه مي‌دارد و در حالي كه جعبه دنده تحت هيچ نيروي خاصي قرار ندارد دنده مناسب را انتخاب كرده و جعبه دنده را در آن دنده مطلوب قرار مي‌دهد و سپس پدال كلاچ را رها مي‌كند. در اين حالت انتقال توان از موتور به جعبه دنده دوباره از سر گرفته خواهد شد.

كلاچ اصطكاكي

 كلاچ دستگاهي است كه نيروي موتور را از گيربكس قطع يا وصل مي كند يا به عبارت ساده تر عمل كلاچ براي تعويض دنده هاي گيربكس است اين عمل به وسيله پدال كه زير پاي چپ راننده قرار دارد

انجام مي شود به اين ترتيب كه با فشار به پدال كلاچ صفحه فلايويل جدا مي شود و نيرو به گيربكس(جعبه دنده) نمي رسد و در نتيجه چرخ هاي وسيله نقليه ازاد مي شود  بر  عكس بارها كردن كلاچ صفحه كلاچ به فلايويل مي چسبد ونيروي موتور تابع سرعت و قدرت دنده گيربكس مي شود قطعات كلاچ عبارتند از صفحه كلاچ  و دو شاخه  كلاچ و صفحه  فلايويل و  بلبرينگ كلاچ و  اهرم و شاخك ها صفحه دهنده و ديسك كلاچ كه از يك كاسه مانند از نوع چدن تشكيل شده است