سيستم سوخت رساني گاز طبيعي يا CNG يكي از سيستمهايي است كه در كاهش الودگي
محيط زيست تاثير فراواني دارد CNG هم اكنون در ايران كاربرد زيادي دارد سيستم CNG با LPG
تفاوتهايي دارد كه ان را بررسي مينمايم
براي استفاده از سوخت گاز طبيعي فشرده نياز به تجهيزات و قطعات زير داريم
1- مخزن گاز طبيعي فشرده در سيستم
2 – متعلقات نصب شده بر روي مخزن در سيستم
3-رگولاتور فشار در سيستم
4- شير خودكار در سيستم
5- شير دستي در سيستم
6- وسيله تامين گاز در سيستم
7- تنظيم كننده جريان گاز در سيستم
8- خط لوله انعطاف پذير سوخت در سيستم
9- خط لوله انعطاف ناپذير سوخت در سيستم
10 – پركن در سيستم
11- شير يك طرفه يا برگشت ناپذير در سيستم
12 – شير اطمينان تخليه فشار در سيستم
13 – وسيله اطمينان تخليه فشار در سيستم
14 – فيلتر در سيستم
15- سنسور فشار يا دما در سيستم
16- شير كنترل جريان اضافي در سيستم
17- شير سرويس در سيستم
18- واحد كنترل الكترونيكي در سيستم
19- محفظه گاز بندي در سيستم
20 – اتصالات در سيستم
21- شيلنگ تهويه در سيستم
بسياري از قطعات بالا مي توانند بصورت يك قطعه چند كاره به يكديگر مونتاژ و وظيفه خاصي را بر عهده
بگيرند
مخزن گاز طبيعي فشرده (CNG)
چهار نوع مخزن نگهداري گاز طبيعي فشرده به شرح زير وجود دارد
اين مخزن تماما از فلز تهيه شده است CNG-1
لايه دخلي اي مخزن فلزي بوده و لايه خارجي از جنس الياف بهم پيوسته اغشته به رزينCNG-2
به صورت محيطي دور لايه داخلي فلزي (قسمت استوانه مخزن) پيچيده شده است
لايه داخلي اين مخزن فلزي بوده و لايه خارجي از جنس الياف بهم پيوسته اغشته به رزين كاملا CNG-3
دور لايه فلزي داخلي پيچيده شده است
در ساخت اين مخزن از فلز استفاده نشده و تماما از جنس الياف بهم پيوسته اغشته به رزين CNG-4
مي باشد
قطعات زير بصورت تركيبي يا مجزا بر روي مخزن گاز مايع نصب مي شوند
شير دستي اين شير بطور ثابت بر روي مخزن گاز مايع نصب شده و بصورت دستي كنترل شد
نشانگر فشار بوسيله اين قطعه مي توانيم از فشار گاز درون مخزن مطلع بشويم
شير اطمينان تخليه فشار شيري است كه از بالا رفتن فشار بالا دست از مقدار طراحي شده
جلوگيري مي كند
وسيله اطمينان تخليه فشار (سوپاپ حرارتي) وسيله يكبار مصرفي است كه براي جلوگيري از
تركيدن مخزن در اثر عواملي مانند دمايا افزايش فشار به موقع عمل كرده و يكباره گاز را به بيرون تهويه
مي كند
شير خودكار مخزن اين شير بطور ثابت بر روي مخزن نصب شده و جريان گاز به سيستم سوخت
رساني را كنترل مي كند اين شير را شير سرويس كنترل از راه دور نيز مي نامند
شير كنترل جريان اضافي اين شير در زماني كه جريان گاز از مقدار طراحي شده براي سيستم گاز
سوز خودرو فراتر رود عمل كرده و جريان گاز را متوقف مي كند
محفظه گاز بندي اين وسيله شامل شيلنگي بوده كه گاز نشتي را به خارج خودرو تخليه مي كند
شير يك طرفه شيري است كه بصورت خودركار تنها اجازه عبور در يك جهت را به گاز مي دهد
شير سرويس يك شير جداسازي است كه فقط در هنگام تعمير خودرو بسته مي شود
فيلتر فيلتر يا صافي وسيله اي است كه ناخالصي و اجسام خارجي موجود در گاز را جدا كرده و
از ورود انها به سيستم سوخت جلوگيري مي كند
اتصالات در سيستم لوله كشي خودروي گاز سوز براي اتصال لوله هاي گاز به قطعات و غيره
استفاده مي شود
خط لوله انعطاف پذير سوخت از اين لوله براي انتقال گاز استفاده مي شود
خط لوله انعطاف ناپذير سوخت از اين خط لوله براي انتقال گاز استفاده مي شود ولي براي
انعطاف در شرايط معمول طراحي نشده است
مخلوط كننده از اين وسيله براي بدست اوردن مخلوط مناسب قابل احتراق گاز – هوا در موتور
استفاده مي شود
انژكتور گاز اين وسيله سوخت گاز را وارد محفظه احتراق يا مسير ورودي سوخت موتور مي كند
تنظيم كننده جريان گاز اين وسيله در پايين دست رگولاتور نصب گرديده و جريان گاز به موتور را
تحت كنترل دارد
رگولاتور فشار اين وسيله فشار گاز مخزن را براي استفاده در موتور در دو مرحله كاهش مي دهد
پركن اين قطعه براي تزريق سوخت به مخزن بكار مي رود اين قطعه ممكن است بر روي گلگير و يا
داخل محفظه موتور نصب شود در قسمت خارجي اين شير درپوشي براي جلوگيري از ورود گرد غبار و
اب وجود دارد
واحد كنترل الكترونيكي اين واحدسيگنالهايي را كه از سنسور هاي مختلف دريافت مي كند با (ECU)
با اطلاعات ثبت شده در حافظه سيستم تطبيق داده و در صورت نياز به تنظيمات جديد سيگنالهاي را به
كار اندازهامي دهد بعبارتي وسيله ايست كه گاز مورد نياز موتور و ساير پارامترهاي ان را كنترل نموده
و مي تواند در موارد ضروري براي ايمني بطور اتوماتيك شير خودكار را قطع نمايد
سيگنالهاي ورودي (ECU)
●سيگنال فعاليت انژكتور هاي بنزين گاز سوز خودرو زمان پاشش انژكتورها ي بنزين را به عنوان مبنا در
نظر گرفته و از روي ان زمان پاشش انژكتور هاي گاز را تعيين مي كند
●سيگنال دور موتور : علاوه بر سيگنال بنزين سيگنال دور موتور از اهميت خاصي براي سيستم گاز سوز
برخوردار است اين سيگنال همچنين براي تعيين روشن يا خاموش بودن خودرو به كار مي رود
●دماي مايع سيستم خنك كننده : اين دما براي كنترل تبديل بنزين به گاز و تصحيح زمان پاشش انژكتور
گاز مورد استفاده قرار مي گيرد
●سيگنال دماي گاز : اين دما كه بر غلظت و انرژي حجمي گاز تاثير گذار است براي تنظيم زمان پاشش
مورد استفاده قرار مي گيرد
●سيگنال فشار گاز : همزمان با كاهش فشار گاز و حجم و انرژي حجمي ان نيز كاهش مي يابد ضمنا اين
سيگنال اتمام گاز مسدود شدن مسير و زمان بازگشت به بنزين را تعيين مي كند
●مبدل فشار : اين سنسور نشاندهنده ميزان گاز موجود در مخزن مي باشد همچنين ميزان گاز موجود در
مخزن توسط اين سنسور به نمايشگر ميزان سوخت (آموزش مكانيك خودرو كه در كليد تعبيه شده )ارسال مي گردد
سيگنالهاي خروجي (ECU)
●سيگنال انژكتورها ي گاز : زمان اين سيگنالها همانطور كه پيش از اين ذكر شد از زمان انژكتورها ي بنزين
محاسبه شده و براي فعاليت انژكتورهاي گاز بكار مي رود
●سيگنال شير برقي : اين سيگنال براي فعال و غير فعال كردن شير برقي روي رگولاتور ارسال مي شود
و قطع و وصل گاز فشار قوي را بر عهده دارد
●كليد تبديل : اين كليد نوع سوخت مصرفي ميزان گاز موجود در مخزن و علائم هشدار دهنده براي راننده
را نشان مي دهد
●سيگنالهاي عيب يابي : دستگاه يا نرم افزار عيب ياب براي برنامه ريزي اي سي يو و گاز و عيب يابي
خودرو بكار مي رود
منبع : سيستم هاي سوخت رساني جامع خودرو (مهندس حسين رمضاني)