وظيفه ميل گاردان انتقال گشتاور پيچشي گيربكس به ديفرانسيل بوده ميل گاردان در خودروهاي كه چرخ هاي محرك در جلو وجود دارد به كار نميرود ميل گاردان نيروي پيچشي زيادي تحمل ميكند بر طبق قرار داد اكثر اتومبيل هاي كه شامل دستگاه توليد نيرو و دستگاه انتقال قدرت و دستگاه كلاچ در جلو مي باشند ولي دستگاه محرك واقعي خودرو در عقب واقع است و براي انتقال نيرو به دستگاه محرك در عقب اجزاي مخصوصي لازم است كه اين كار را انجام مي دهند كه در مهندسي اتومبيل "محور حركت " ناميده مي شود
1- قفل هاي ميل گاردان
قفل هاي ميل گاردان براي اين منظور به كار مي رود كه انتقال نيرو را با سرعت زاويه اي ثابتي انجام
دهند . قفل گاردان سبب ارتباط محورها به طور قابل انعطاف مي شوند تا اجازه انتقال نيرو در وقتي
كه زاويه هاي بين محورها تغيير پيدا كرد را بدهند خرابي جاده و قابليت انعطاف ميله هاي معلق به
ندرت امكان هم محور بودن قفل گاردان وجود دارد يك قفل گاردان نيز ممكن است بين محور زنده و
دوك چرخ جلو (پلوس) وجود داشته باشد كه مي تواند نيرو را به چرخ ها منتقل كند قفل گاردان شامل
اجزاي زير است
مفصل هوك : قفل گارداني كه خيلي متداول است به نام مفصل هوك ناميده مي شود اين قفل
اولين مورد استعمال در محورهاي حركت خودرو بوده است و متداول بوده است به طور زوجي مورد
استفاده واقع مي شوند به علت اين كه در مورد چرخ هاي جلو محرك باشند به كار بردن مفصل
هوك حجم زيادي را اشغال خواهد كرد در اين مورد مفصل مخصوص سرعت ثابت كه كوچكتر است
به كار مي برند
مفصل مخصوص سرعت ثابت : اين مفصل خيلي متداول است چون اجزاي ارتعاش به چرخ ها
مي دهد مفصل مخصوص حركت زاويه اي عضو محرك را طوري جهت مي دهد كه عضو به حركت
دراورنده داراي همان سرعتي باشد كه عضو محرك دارد
2- ميل گاردان
ميل گاردان براي اين در اتومبيل به كار ميرود كه گشتاور را از فاصله بين دستگاه انتقال نيرو به
گردانده نهايي منتقل كند
3- اتصال كشويي ميل گاردان
چون چرخ هاي عقب در ضمن عبور از چاله ها داراي حركت عمودي مي شوند لازم و ضروري است
كه وسيله اي براي تغيير دادن طول به ميل گاردان در هنگام تغيير وضع چرخ ها وجود داشته باشد اين
عمل به وسيله اتصال كشويي انجام مي شود حال كه به طور خلاصه عملكرد هر يك از اجزاي فوق
را درك كرديد به بررسي كلي هر يك از انها مي پردازيم
توضيحات جامع در مورد ميل گاردان
ميل گاردان ميله اي فولادي تا اندازه اي قطور و بسيار محكم و كاملا صاف و راست مي باشد كه
نيروي گيربكس را به ديفرانسيل منتقل مي كند چون گيربكس با ديفرانسيل فاصله دارد و از طرف
ديگر در يك سطح مساوي قرار ندارند با بالا و پايين رفتن چرخ هاي عقب .ديفرانسيل هم بالا و پايين
ميرود به همين جهت و براي اين كه اسيبي به ميل گاردان نرسد در دو سر ميل گاردان دو عدد چهار
شاخه كه يك سر ان به شفت گيربكس و سر ديگر ان به دنده پيستون ديفرانسيل وصل شده كه اين
مجموعه را ميل گاردان و قفل هاي گاردان مي گويند
ميل گاردان ممكن است توپر يا تو خالي ساخته شده باشند نوع تو خالي براي موتورهاي با كاركرد
سنگين ارجعيت دارد چون وزن كمتري دارند و در نتيجه داراي قدرت انتقال گشتاور بيشتري ميباشند
ميله هاي تو خالي معمولا از لوله درزدار ساخته مي شوند لوله ها كه از ورقه هاي فولاد كم ذغال
تهيه مي شوند به وسيله الكتريكي يا گاز جوش داده مي شوند ايجاد صدا در زير ميل گاردان به
خصوص زماني كه گاز را كم مي كنيم و يا كه به طور ناگهاني روي پدال فشار مي دهيم دليل ان اين
است كه از ناحيه چهار شاخه لقي به وجود امده است به سبب اين كه موارد فوق و ساير معايب كم
تر شود و براي اين كه از نيروي گريز از مركز ميل گاردان به موقع گردش جلوگيري شود و سعي شده
است كه در حد امكان ميل گاردان را كوتاه تر بسازند
يك مزيت عالي كوتاه بودن ميل گاردان اين است كه از نيروي موتور كاسته نمي شود و به طور كامل
به ديفرانسيل منتق مي گردد و اتومبيل داراي قدرت بيشتري مي باشد به همين دليل در بسياري
از اتومبيل ها ديفرانسيل را در جلو قرار مي دهند و البته در بسياري ديگر اتومبيل ها داراي دو
ديفرانسيل مي باشند مثل اتومبيل جيپ . خرابي قفل گاردان گير كردن كشويي گاردان خوردگي
بلبرينگ هاي چهار شاخه گاردان, تعويض دنده معكوس در دور زياد و فشار اوردن به اتومبيل در جايي
كه بكسواد مي كند موجب بردين ميل گاردان مي شود
ميل گاردان و چهار شاخه هاي ان
نيروي موتور از طريق گيربكس توسط ميل گاردان به ديفرانسيل منتقل مي شود در ضمن به خاطر
حركت به عقب به سمت بالا و پايين بعلت فنربندي و پستي و بلندي جاده و لرزش اتومبيل و تغيير
فاصله بين گيربكس و ديفرانسيل در دو انتهاي ميل گاردان از چهار شاخه و كشويي گاردان استفاده
مي شود ميل گاردان به صورت ميله توخالي ساخته و سپس بالانس كرده و مورد استفاده قرار
مي گيرد قسمت كشويي گاردان به وسيله روغن گيربكس روغن كاري شده و كاسه وچهار شاخه
را هنگام نصب از گيربكس پر مي كند و در مواردي از گيربكس خور استفاده مي شود
انواع ميل گاردان
ميل گاردان را به صورت يك تكه و دو تكه مي سازند در اتومبيل هايي كه فاصله بين گيربكس
و موتور حداكثر 5/ 1 متر باشد از گاردان يك تكه و بيش از اين فاصله از گاردان دو تكه استفاده
مي شود چون اگر طول گاردان يك تكه زياد بلند باشد در سرعت زياد دچار اشكال مي شود به
همين دليل از نوع دو تكه استفاده مي كنند در ميل گاردان دو تكه علاوه بر داشتن چهار شاخه
در سر و ته ان و كشويي در جلو در ناحيه وسط داراي بلبرينگ و لاستيك ضربه گير مي باشد
معايب ميل گاردان
خرابي و سائيدگي كاسه ساچمه چهار شاخه
هنگام حركت اوليه و رها كردن كلاچ ايجاد تقه مي كند و در سرعت زياد اتاق اتومبيل را به لرزش در
مي اورد
خرابي و سائيدگي كشويي گاردان
هنگام حركت اتومبيل توليد صدا و هنگام حركت توليد تقه مي كند معمولا ميل گاردان نيازي به
بازرسي و نگهداري به خصوص ندارد و فقط هر چند وقت يك بار بايد چهار شاخه گاردان را مورد
بررسي قرار داد
كشويي گاردان
حركت اكسل روي فنرها به طور مداوم فاصله بين جعبه دنده و ديفرانسيل را كم مي كند بنابراين
محور گاردان نيز بايد طول خود را كاهش دهد اين عمل به وسيله كشويي گاردان امكان پذير است
در ضمن كشويي گاردان در هر 5000 كيلومتر بهتر است گريس كاري شود
هزار خار
در اتومبيل هاي اكسل جلو يا اتومبيل هاي موتور عقب و اكسل عقب گاردان به كار نرفته است
و نيروي محركه از جعبه دنده و ديفرانسيل به چرخ ها منتقل مي شود و نيم شفت ها به چهار شاخ
مجهزند و به وسيله اتصال هاي كشويي (مكانيك خودرو هزار خار) به ديفرانسيل متصل هستند گرفتن ضربه هاي
شديد در اكسل جلو يا عقب هنگامي كه اتومبيل موتور جلو با اكسل عقب حركت در ميايد ضربه
وارده به جعبه دنده به وسيله محور گاردان بلند گرفته مي شود بدين ترتيب كمي پيچيده و دوباره
به جاي اول خود باز مي گردد در اتومبيل اي اكسل جلو با موتور و اكسل عقب نيم شفت ها كه نيروي
محركه را انتقال مي دهند براي پيچيدگي خيلي كوتاه هستند در اينجا عمل ضربه گير به وسيله چهار
شاخ متصل مي شود اين بوش ها عمل ضربه گيري را انجام مي دهند
منبع: اولين دايره المعارف جامع اتومبيل در ايران جلد3(حسين منوچهر پارسا)