كانورتور
كانورتور جاي كلاچ را گرفته و وظيفه آن افزايش تدريجي گشتاور در اغاز حركت است .كانورتور از طريق ارتباط هيدروليك حركت موتور را به كيربكس منتقل مي كند .
مقدمه:
شركت خودروسازي پژو به منظور ارتقاء كيفي مدل هاي اتوماتيك اقدام به عرضه گيربكس جديدي نموده است كه با مشاركت شركت رنوطراحي شده است .گيربكس عرضه AL4 داراي 4دنده جدا مي باشد وبراي جايگزيني گيربكس 4HP20 در نظرگرفته شده است .دراين گيربكس تعويض دنده وقفل شدن كنورتوربه صورت الكتروهيدروليك توسط واحد كنترل الكترونيكي انجام مي گيرد .در اين گيربكس دو برنامه ويژه نيز عرضه شده است وضعيت اسپرت ووضعيت تابستاني
عملكرد كانورتر :
عملكرد آن بر اساس هيدروديناميك مايعات مي باشد كانورتور با روغن تحت فشار پمپ گيربكس پر شده است و شامل اين قسمتها ميباشد :
n پمپ كه به وسيله موتور به حركت در مي آيد .
n توربين كه در مقابل پمپ قرارگرفته است .
n يك راكتور ( واكنشگر. استاتور ) كه به يك طرف آ‌زادانه مي چرخد
هنگام اغاز حركت پمپ باعث حركت دوراني در روغن مي شود و روغن تحت اثر نيروي گريز از مركز واردتوربين مي شود كه هنوز ساكن است در اين حالت جريان روغن برگشتي از توربين بر خلاف چرخش پمپ است و نيروئي عكس نيروي پمپ و موتور اعمال مي كند .
-براي جلوگيري از اين موضوع استاتور كه به يك طرف ازادانه ميچرخد جريان روغن را هدايت مي كند (مسير برگشت روغن از توربين را مي شكند ) در اغاز حركت پمپ روغن را به درون شيارها ( پره ها ) توربين مي فرستد استاتوربه دليل اينكه نيروي وارده از روغن برگشتي بر پره هاي ان خلاف حركتش ميباشد ثابت مي ماند و جريان روغن را شكسته و در جهت حركت پمپ هدايت مي كند اين مرحله مرحله تبديل ناميده مي شود
-توربين شتاب مي گيرد و جهت جريان روغن عوض ميشود وقتي سرعت توربين به سرعت پمپ برسد نيروي وارده به استاتور كم شده و مسير روغن نيز مستقيم ميشود در نتيجه استاتور هم به همراه پمپ به حركت در امده تا مانع جريان روغن نشود اين مرحله مرحله جفت شدن ناميده مي شود.
.با اين حال هنوز بين پمپ و توربين لغزندگي وجود دارد و انتقال نيرو به صورت كامل و صد درصد نمي باشد به همين دليل در كانورتر ازسيستمي استفاده كرده اند كه پس از بالا رفتن دور وبه منظور پائين آوردن مصرف سوخت توربين را با بدنه كانورتر يك پارچه كرده تا انتقال قدرت و سرعت به صد در صد برسد كه به اين عمل مرحله قفل شدن يا لاك آف LOAK OFF گويند
پمپ روغن:
پمپ روغن پشت كانورتر قرار گرفته است و مدار هيدروليك را تغذيه مي كند . اين پمپ چرخشي حركت خود را از طريق پروانه كانورتر مي گيرد. روغن از توري كه در كف گيربكس قرار دارد كشيده ميشودوبه يك تعويض كننده آب روغن(راديات روغن) فرستاده شده خنك مي شود.سپس به قسمتهاي ديگرميرود
شير ترموستاتيك:
مدار به يك شير ترموستاتيك مجهز شده است كه در هواي سرد كه روغن سرد بوده وفشار ان زياد است جريان اضافي روغن رااز مدار خارج مي كند.
مكانيزم : AL4
قلب گيربكسAL4 مكانيزم ان است .اين مكانيزم شامل دو زنجيره چرخدنده است كه به شكل سياره اي حركت ميكنند وبا هم درگير هستند(دائمي ) .دو عدد كلاچ براي انتخاب يك يا چند عضو از زنجيره بكار ميرود.كلاچها از نوع چند صفحه اي بوده كه به وسيله يك پيستون هيدروليك و فنربرگشت كار مي كنند .
سه عدد ترمز براي متوقف كردن اجزاء مختلف زنجيره به كار ميرود كه دو عدد آن از نوع باندي و يك عدد از نوع صفحه اي مي باشد كه ديسكها خارجي ان در پوسته سمت ان ثابت شده وسمت ديگران توسط يك پيستون هيدروليك كه از واحد هيدروليك فرمان مي گيرد حركت كرده ونوار را جمع مي كند در نتيجه باعث ايستادن عضو در بر گيرنده اش مي شود از انجا كه روش به كار رفته در اين سيستم باعث كاهش چشمگير گشتاور مخالف مي شود باعث كاهش چشمگير سوخت و افزايش سرعت و قدرت مي شود .
واحد هيدروليك :
واحد هيدروليك توزيع روغن را در كلاچ ها و ترمزهاي مختلف بر عهدهدارد واحد هيدروليك اصلي دارايتعدادي شير است كه براي بازوبسته كردن مسيرهاي عبور روغن به كار مي روند .
شيرهاي كشوئي را ميتوان به طرق مختلف فعال نمود :
n به صورت دستي توسط اهرم انتخاب دنده
n به صورت هيدروليك به منظور كنترل سيستم
n به صورت الكترو هيدروليك وبا شيرهاي مغناطيسي
واحد هيدروليك داراي هشت شير كشوئيمي باشد كه به وسيله ECU كنترلميشوند واحد هيدروليك فرعي نيز داراي سه شير كشوئي است به براي قفل كردنكانورتور به كار مي روند .
-دنده پارك:
دنده پارك روي شافت چرخ دنده كاهنده نصب شده است با قفلكردن سيستم انتقال قدرت به صورت مكانيكي از حركت خودرو جلوگيري مي كند .اين عمل توسط قطعه اي انجام مي پذيرد كه مستقيما به اهرم تعويض دنده متصل است.
عملكرد:
در گيربكسAL4 تعويض دنده به وسيله يك واحد الكترونيك انجام مي گيردECU به منظور كنترل شيرهاي موتوريزه و رگلاتورهاي واحد هيدروليك كامپيوتر از سنسورهاي مختلف پيام هائي مي گيرد .
-1پتانسيومتر دريچه گاز كه موقعيت
دريچه گاز را اعلام مي كند
( وضعيت شتاب دهنده )
-2سنسور سرعت موتور
-3سنسور سرعت توربين كه سرعت ورودي گيربكس را نشان مي دهد
-4سنسور سرعت خودرو كه در مقابل دنده پارك نصب شده است
-5سنسور دماي روغن
-6كنتاكتور چند منظوره كه وضعيت اهرم انتخاب دنده را اعلام مي كند
-7كليد ترمز كه زمان استفاده از ترمز را اعلام مي كند
n دو پيام اصلي براي تعويض دنده به كار مي رود :
n سرعت خودرو
n وضعيت دريچه گاز Ecuيك شير الكتريكي به كارمياندازد كه فشاري بين صفر تا سهبار ايجاد مي كند اين شير يك رگلاتوررا كنترل مي كند كهفشاري بين صفر تا21 بارتوليدمي كند. اصطلاحا فشار خط گويند .
اين فشار مرتبا توسط يك سنسور كنترل مي شود. از طريق شيرهاي كشوئي كه به وسيله شيرهاي الكتريكي فعال مي شوند اين فشار به كلاچ ها و ترمزها فرستاده مي شود . به منظور اينكه كاركرد خودروهمگام تعويض دنده نرم و يكنواخت باشد از يك دمپر استفاده شده است تا از افزايش تدريجي فشار روغن اطمينان حاصل شود .
عملكرد قفل كانورتور: عملكرد قفل كانورتور نيز توس ECU كنترل مي شودECU يك شير الكتريكي ديگر را كه فشاري بين صفر تا سه بار را ايجاد مي كند به كار ميا ندازدقفل شدن كانورتور به وسيله دو شير از شيرهاي واحد هيدروليك فرعي كنترل مي شود علاوه بر اين در زمان شروع حركت خودرويك لگلاتور فشاررا در كلاج مربوط به دنده يك كنترول ميكند اين عمل باعث ميشود آغاز حركت به نرمي صورت گيرد .
وضعيت رانندگي راميتوان توس سه كليد انتخاب نمود كه در كنسول مركزي قرار دارد : 
1) وضعيت اسپرت: پرسرعترين حالت را اعمال مي كند و بدون در نظر گرفتن مصرف سوخت از كاركرد موتور به بهترين نحو استفاده مي كند .
2)وضعيت زمستاني:
هنگام حركت بر روي سطوح لغزنده استفاده از وضعيت زمستاني باعث كاهش گشتاور در چرخ هاي متحرك مي شود اگر اهرم انتخاب دنده را در حالت D قرار دهيم خودرو در دنده دو حركت مي كند استفاده از دنده يكاستفاده از دنده يك با قرار دادن اهرم انتخاب دنده در حالت دو و فشار دادن كليد يك ميسر مي شود روغن گيربكس AL4 دائمي است و تنها در هر 60000 كيلومتر بايد مقدار ان را بازدبد نمود .آموزش مكانيك خودرو روغن توصيه شده همان روغن گيربكس 4HP20 است بازديد سطح روغن از طريق پيچ مياني دريچه تخليه صورت مي گيرد دريچه افزايش روغن در نزديكي كابل انتخاب دنده قرار گرفته است .
گرداورنده : مهندس محسن هجي پور