سنسور اتومبيل بخش ۱

سنسور دور موتور:

اين سنسور يكي از مهمترين قطعات سيستم انژكتوري مي باشد در صورت خرابي خودرو استارت مي خورد ولي روشن نمي شود

وظايف سنسور دور موتور

۞ تشخيص نقطه مرگ بالا يا جرقه زني سيلندر يك

۞ تشخيص دور موتور

۞ تنظيم آدوانس جرقه

۞ تنظيم دور آرام موتور

محل قرارگيري سنسور:

محل قرار گيري سنسور دور موتور در روي پوسته كلاج مقابل فلايويل است كه فاصله آن با فلايويل حدود 1 تا2 ميليمتر است

ECU با دريافت دامنه پالس هاي ارسال شده از سنسور،موقعيت ميل لنگ و زمان جرقه زني سيلندر يك را تشخيص داده و دستورات لازم را به عملگر ها ميدهد.

عيب يابي سنسور دور موتور

در صورت خرابي آن تحت هيچ شرايطي خودرو روشن نمي شود و اگر روشن باشد خاموش مي شود گاهي مواقع به دليل گرفتن براده و روغن و گريس اطراف موتورباعث اختلال در ارسال سيگنال به (ECU) مي شود كه اگر آن را تميز كنيد مي توان دوباره خودرو را در صورت سالم بودن سنسور روشن كرد ولي كد خطا در حافظه (ECU) مي ماند در صورتي كه عقربه دور شمار خودرو شلاق بزند و يا دچار حالت (CUT OFF) در دور هاي بالا شود سنسور را بايد چك شود.

(CUT OFF) به حالتي از موتور مي گويند كه در خودرو هاي انژكتوري و در افزايش دور موتور بيش از اندازه و يا در مواقعي كه يهو يا آني پا را از روي پدال گاز برداريم باعث قطع موقت سوخت مي شود كه باعث عدم خرابي موتور و كاهش مصرف سوخت و كاهش سريع دور موتور مي گردد كه اين قطع جريان در مدت زمان خيلي كم صورت مي گيرد.

سنسور اكسيژن:

داراي دو نوع است تك سيم و يا يك سوكت چهار سيم است

مدل تك سيم در پرايد مدل كيا استفاده مي شود كه بدون گرمكن مي باشد

مدل سوكت دار در اكثر خودرو هاي جديد بدليل دارا بودن گرمكن و دقت بالا استفاده مي شود و فقط داراي پايه كوتاه و پايه بلند است و نوع سوكت آنها فرق دارد.

• وظايف سنسور اكسيژن

سنسور اكسيژن مقدار اكسيژن در گازهاي خروجي را سنجيده و آنرا تبديل به ولتاژ و اطلاعات را به (ECU) ميدهد اين سنسور اولا نسبت سوخت و هوا را سنجيده و نسبت را تصحيح مي كند و ثانيا تعديل غني و رقيق بودن سوخت و هوا را انجام مي دهد.

• محل نسب سنسور اكسيژن:

در روي اگزوز در قبل از كاتاليست و در بعضي خودروها كه دو سنسور اكسيژن دارند يكي در قبل از كاتاليست وبعد از آن قرار دارد.

• ساختار سنسور اكسيژن:

از بدنه سراميكي (چيني) و الكترودهايي از جنس پلاتينيوم و غلاف آن از جنس دي اكسيد زير كونيم و داراي يك المنت گرم شونده مي باشدكه دماي سنسور را تا 300 الي 800 درجه سانتي گراد مي رساند

مدار برق سنسور اكسيژن

پايه 1 برق 12 ولت مثبت از رله دوبل (سفيد رنگ)

پايه 2 اتصال بدنه (سفيد رنگ)

پايه 3 ارسال سيگنال مثبت (خكستري رنگ)

پايه 4 ارسال سيگنال منفي (مشكي)

• شرح كار سنسور اكسيژن:

اين سنسور حساس به تغييرات مقدار اكسيژن دارد و نوك سنسور داخل لوله اگزوز است كه با مقدار اكسيژن موجود در اگزوز ايجاد واكنش كرده و توليد سيگنال و آن را به (ECU) ارسال تا مقدار

سوخت و هوا را تصحيح كند بصورتي كه اگر ميزان اكسيژن در اگزوز كم باشد سوخت غني است و با ارسال سيكنال با ولتاژ كم سوخت را كم مي كند و اگر ميزان اكسيژن در اگزوز زياد باشد سوخت رقيق است و با ارسال سيكنال با ولتاژ زياد سوخت را زياد مي كند .

• عيب يابي:

گرمكن سنسور اكسيژن در دماي 24 درجه سانتي گراد حدود Ω4 اهم است (دو سيم سفيد رنگ)

از پايه هاي 3و4 دو سيم اتصال و سوكت را جا بزنيد دو سيم را به ولت متر متصل كرده و مقدار ولتاژ بين 0 تا 9/0 ولت بايد متغيير باشد.

۞ نكته اين كه اگر المنت سوخته باشد خام سوزي و نسبت صحيح سوخت و هوا تنظيم نمي شود چون فعاليت دقيق سنسور در دماي 300 تا 800 درجه سانتي گراد است.

۞ خرابي سنسور مساوي مصرف صوخت بيشتر

۞ نكته مهم اينكه سنسور اكسيژن داراي مواد راديو اكتيو بوده كه در تشخيص گاز هاي موجود در اگزوز تاثير بسزايي دارد كه در هنگام تعميرات بايد دقت شود كه از تماس نوك سنسور با بدن مخصوصا در زماني كه آن نو است جلوگيري كنيد اين اثر به مرور زمان در مدت تقريبا يك سال از بين و يا كاهش ميابد.

۞ خودرو هايي كه داراي سنسور اكسيژن هستند نياز به تنظيم موتور ندارند

.

۞ سوختن سنسور اكسيژن معمولا در زمستان اتفاق مي افتد كه بدليل سردي هوا و يا ريختن آب بر روي آن موجب شكستن سراميك سنسور شده كه باعث اتصال برق سنسور و يا سيگنال بصورت خطا ارسال مي شود.

۞ براي تعويض سنسور اكسيژن ابتدا چند قطره روغن ترمز ريخته تا زنگ آن بدليل حرارت توام باز شود بعد اقدام به آچار انداختن و باز كردن سنسور نماييد.

۞ در آن دسته از خودرو ها كه سنسور بعد از كاتاليست ندارند. (يك سنسور اكسيژن دارد) براي سنسور اكسيژن آنها ولتاژ 45/0 ولت ، ولتاژلازم براي بهينه بودن مصرف سوخت در نظر مي گيرند

بنابر اين در مقابل پارامتر اكسيژن سنسور بعد از كاتاليست عدد 45/0 هميشه ثابت است ولي براي خودرو هاي داراي دو سنسور اكسيژن بايد اين مقدار در هر دو سنسور متغير باشد

۞ ولتاژ توليدي سنسور دائما بين 1/0 الي 9/0 ولت متغيير است بطوريكه

• 1- اگر ولتاژ تمايل به سمت 1/0 ولت داشته باشد سوخت رقيق است و اكسيژن زياد

• 2- اگر ولتاژ تمايل به سمت 9/0 ولت داشته باشد سوخت غليظ است و اكسيژن كم

• ۞ عمر مفيد سنسور اكسيژن 2 سال است ودر هنگام تعمير به اين مسئله دقت كنيد.

• ۞ در هنگام تست سنسور اكسيژن با دستگاه دياگ دقت كنيد مقدار ولتاژ سيگنال از سنسور اكسيژن ثابت نباشد و متغيير باشد در غير اين صورت سنسور سوخته است.

• ۞ خرابي سنسور اكسيژن باعث روشن شدن چراغ عيب ياب شده ولي خودرو روشن مي شود ولي دچار خام سوزي است و موتور بد كار ميكند.

• ۞ سنسور قبل از كاتاليست تنظيم نسبت سوخت و هواست و بعد از كاتاليست بهينه كردن سوخت و هواست.

• ۞ خودرو هاي با (ECU) مدل مارلي (MM8P) و گروه (SL96) سنسور اكسيژن ندارند.

• ۞ خودرو هاي زانتيا و پژو 206 تيپ 5و6 داراي دو عدد سنسور اكسيژن هستند

• سنسور دماي آب (WTS) (WATER TEMPERATURE SENSOR)

• ساختار داخلي سنسور: سنسور دماي آب از نوع (NTC) بوده(يعني مقاومت متغير با ضريب حرارتي منفي) و داخل آن دو عدد سنسور مقاومتي طراحي شده كه يكي از آنها براي ارسال سيگنال به ECU و ديگري به پشت آمپر آب ميرود.(در خودروي پرايد دو تا سنسور جداگانه طراحي شده است)

سنسور دماي آب كار هاي زير را انجام مي دهد :

۞ ايجاد حالت ساسات در حالت سرد بودن خودرو

۞ تنظيم زمان پاشش و آدوانس جرقه در موقع گرم شدن خودرو

۞ در بعضي از مدل ها فن سيستم خنك كننده را فعال مي كند

۞ انتقال دماي آب به پشت آمپر آب

۞ تامين سوخت بيشتر براي حالت ساسات خودرو سريع تر روشن شود

۞ با بالا رفتن دماي موتور و گرم شدن خودرو دور موتور را كاهش تا به دور نرمال برسد

محل قرارگيري سنسور دماي آب معمولا در اكثر خودرو ها در روي محفظه ترموستات است

• مدار الكتريكي سنسور دماي آب :

پايه 1 اتصال بدنه

پايه 2 ارسال سيگنال به ECU

پايه 3 ارسال سيگنال به پشت آمپر آب

تعريف مقاومت (NTC) : اين نوع مقاومت با افزايش دما ، مقاومت آنها كم مي شود و ولتاژ افزايش مي يابد اين عمل در سنسور باعث ارسال سوخت كمتر به موتور مي شود.

• شرح كار سنسور دماي آب (WTC) :

با ارسال دماي آب به ECU و با توجه به دماي موتور يا مايع خنك كننده نسبت سوخت و هوا را تصحيح و حالت هايي مثل ساسات را بوجود مي آورد براي بهتر روشن شدن خودرو به كمك سنسور دور آرام مي شتابد.و در بعضي از مدل ها سيستم يونيت فن را و آمپر آب روي پنل را نيز فعال مي كند

• عيب يابي سنسور دماي آب (WTC) :

۞ در صرت خرابي اگر سنسور دماي زياد را گزارش كند خودرو در هواي سرد روشن نمي شود.

۞ در صورت خرابي اگر سنسور دماي پايين را گزارش كند خودرو به راحتي روشن مي شود ولي بعد از گرم شدن خودرو بد كار ميكند چون گزارش دماي پايين باعث قرار گيري بيشتر در حالت ساسات بوده و در موقع گرم بودن خودرو باعث خام سوزي و مصرف بيشتر سوخت مي شود و در نتيجه موتور بد كار مي كند و دوده سياه در اطراف شمع را مي گيرد.

• روش تست اهمي سنسور دماي آب (WTC):

☻سنسور را از خودرو خارج و اهم متر را به دوسر آن متصل و سنسور را در ظرف آب گرمي مي گذاريم و با دماسنج دماي آب را مشخص كنيم.

☻سنسور را خارج و آن را در دست گرفته تا دماي آن با دماي بدن مان يكي شود در اين صورت دماي 40 درجه سانتي گراد ، مقاومت تقريبي 1.15 كيلو اهم را نشان مي دهد.

☻در حالت سرد بودن مقاومت در سنسور نسبت به حالت گرم بودن بيشتر است.

☻در هنگام چك كردن خودرو با دستگاه دياگ اگر ميزان دما را 40- نشان داد سنسور خراب است.

• نكته هايي در مورد سنسور دماي آب (WTC):

۞ دماي آب موتور در حالت دور آرام خودرو هاي فن دار در حيطه دماي فشنگي فن است.

۞ اگر در هواي سرد خودرو روشن نشد و فشنگي آب سالم بود به سراغ استپر موتور برويد.

۞ سنسور كمكي سنسور دماي آب (WTC) سنسور دماي هوا (ATC) است.

۞ سنسور دماي آب (WTC) در خودرو هاي كاربراتوري كار يك سوئيچ را انجام ميدهد يعني جريان را قطع يا وصل ميكند ولي در خودرو هاي انژكتوري بصورت يك رئوستا يامقاومت متغيير نسبت به دما است .

۞ در خودرو هاي پژو و سمند وقتي كه حرارت بالاي 110 درجه برود لامپ استپ روشن ميشود كه نشان از دماي بالاي موتور دارد.

۞در دماي بالاي موتور موقعي كه خودرو گرم است ECU بهتر مي تواند ميزان پاشش را كاهش دهد همچنان سوخت بهينه و احتراق را كاملتر مي كند.

۞ در خودرو هاي 405 و پارس و سمند سه عدد سنسور آب (آموزش مكانيك خودرو WTC) وجود دارد

• 1- رنگ قهوه اي براي كنترل يونيت فن كه داراي دو سيم است.

• 2- رنگ سبز براي ECU موتور كه داراي دو سيم است.

• 3- رنگ آبي براي پشت آمپر كه داراي يك سيم است.

• ۞ سنسور دماي آب پرايد نوك مشكي و كانكتور سبز است.

• ۞ در خودرو هاي RD و پيكان سنسور دماي آب به رنگ آبي است كه داراي سه سيم است دو سيم اول براي ECU گزارش و سيم سوم براي پشت آمپر اطلاع رساني مي كند.