ميل سوپاپ يا ميل بادامك وظيفه باز و بستن سوپاپ ها را بر عهده دارد بر روي ميل سوپاپ دايره
اكسانتير و دنده اويل پمپ وجود دارد ميل سوپاپ نيروي خود را از ميل لنگ توسط دنده دريافت مينمايد
وظيفه باز و بسته كردن سوپاپ يا فرمان موتور را به عهده دارد در روي ميل سوپاپ بادامكهاي قرار دارند
كه مي توانند حركت دوراني را به حركت مستقيم الخط تبديل نمايند شكل بادمكها در كار موتور تاثير
بسزايي داشته و مقدار اوانس و ريتارد سوپاپها نيز روي بادامكها محاسبه شده است
بادامك در ميل سوپاپ
براي هر يك از سوپاپها يك بادامك در نظر گرفته شده است اين بادامكها تحت زاويه مخصوص قرار گرفته
و با فاصله معيني از يكديگر عمل خود را انجام مي دهند هر بادامك بايستي داراي مشخصات زير باشد
1- بعد از كار كردن تغيير شكل ندهد 2- در موقع باز و بسته كردن سوپاپها ايجاد ضربه و لرزش نكند
قسمتهاي مختلف بادامك
1- دايره مبنا 2- حد باز شدن (شيب ملايم باز شدن ) 3- پهلوي باز كردن سوپاپ 4- پهلوي بسته
شدن سوپاپ 5- حد بسته شدن (شيب ملايم بسته شدن ) انتقال نيروي ميل لنگ به ميل سوپاپ
ممكن است به سه صورت (دنده به دنده – زنجيري – تسمه اي ) انجام شود چون در هر 720 درجه گردش
ميل لنگ يك احتراق در هر سيلندر انجام مي شود و در هر سيكل يكبار احتياج به باز و بسته شدن هر
سوپاپ وجود دارد لذا گردش ميل سوپاپ نصف گردش ميل لنگ مي باشد يعني (در 360 درجه گردش)
و نسبت دنده انها نصف مي باشد يعني دنده ميل سوپاپ دو برابر دنده ميل لنگ مي باشد
انواع بادامك در ميل سوپاپ
بادامكهاي ميل سوپاپ از نظر شكل ظاهري به سه نوع تقسيم مي شوند كه هر يك داراي خواص به
خود هستند
1- بادامك نوك تيز 2- بادامك با نوك صاف و تخت 3- بادامك با نوك نيم گرد
وظايف ميل سوپاپ (ميل بادامك)
1- باز و بسته كردن سوپاپ ها توسط چخش ميل سوپاپ و قرار گرفتن بادامك ها زير تايپت ها
2- روي ميل سوپاپ يك دايره خارج از مركز (اكسانتريك)وجود دارد كه با قرار گرفتن شيطانك پمپ بنزين
وبالا و پايين رفتن ان انتقال بنزين از باك به كاربراتور توسط پمپ بنزين انجام مي شود
3- روي ميل سوپاپ دندانه اي وجود دارد ك اين دنده دلكو و اويل پمپ را بكار مي اندازد
معايبي كه ميل سوپاپ مي تواند داشته باشد
1- خوردگي بادامكها كه اين حالت باعث بهم خوردن تايمينگ سوپاپها مي شود
2- خوردگي يا شكستگي دنده اويل پمپ و دلكو
3- لقي بيش از حد بين ميل سوپاپ و ياتاقانهاي ثابت ان كه اين لقي باعث كاهش فشار روغن
مي شود در ضمن لقي بين 0.05 تا 0.1 ميليمتر مي باشد كه به وسيله ميكرومتر داخلي يا ساعت
اندازه گيري مي توان اندازه گيري كرد و هنگام جا زدن بوش بايد دقت كرد كه سوراخ روغنكاري در
محل خود قرار بگيرد
4- در موتورهايي كه ارتباط حركتي ميل لنگ و ميل سوپاپ مستقيما دو چرخ دنده مي باشد براي
تشخيص دقيق ميزان لقي دو دنده مي توان از ميكرومتر ساعتي استفاده نمود بدين ترتيب كه
ميكرومتر ساعتي را به وسيله پايه اش روي بلوك موتور بسته و نوك ساعت را روي يكي از دنده
هاي چرخ دنده قرار داده و با حركت چرخ دنده ديگر ميزان لقي دنده ها را از روي انحراف عقربه ميكرو
متر ساعتي معلوم مي كنيم
5- براي ازمايش ميزان لقي دو دنده مي توان با قرار دادن تيغه فيلر در محل تماس دنده ها لقي را
اندازه گرفت ميزان لقي مجاز بين دو چرخ دنده 0.07 تا 0.12 ميليمتر مي باشد در صورتيكه اين لقي
بيش از حد مجاز باشد بايد هر دو چرخ دنده را عوض نمود
6- در موتورهاي كه از زنجير استفاده مي شود معمولا در اثر كار موتور زنجيره طولش زياد مي شود
و همچنين چرخ دنده ها نيز سائيده مي شوند براي ازمايش زنجير طول ان را با يك زنجير نو مقايسه
مي كنند اگر افزايش طول زنجير كم باشد فقط بايستي زنجير را عوض نمود سپس دنده هاي چرخ
دنده ها را بازديد نمود در صورتي كه طول زنجير خيلي زياد شده علاوه بر زنجير چرخ دنده ها نيز
بايستي عوض شوند به طور كلي لقي غير مجاز بين ندها و افزايش طول زنجير سبب مختل شدن
تايمينگ سوپاپها و توليد صداهاي غير عادي مي گردد
7- كنترل و بازرسي لقي طولي ميل سوپاپ
فاصله بين محور ياتاقان جلو و پلاك (واشر گلوئي را زماني كه ميل سوپاپ روي پايه مخصوص قرار
داده ايم با فيلر اندازه مي گيريم كه اين فاصله 0.03 تا 0.08 ميليمتر مي باشد
8- كنترل خمش ميل سوپاپ
دو محور جا ياتاقاني كناره را روي دو پايه جناغي كه روي صفحه صافي قرار دارد مي گذاريم سپس
ساعت را روي يكي از ياتاقانهاي ميل سوپاپ قرار داده و ميل سوپاپ را بوسيله دست يك دور كامل
ميگردانيم و مقدار خمش را به دست مي اوريم كه نبايد از 0.05 ميليمتر تجاوز كند در صورت بيشتر
بودن مي توانيم ان را به وسيله پرس در حالت سرد صاف نمائيم
9- كنترل لقي جانبي به وسيله ساعت اندازه گير
ميل سوپاپ را به سمت عقب حركت مي دهيم سپس ساعت را با مقداري پيش فشار روي ان قرار
مي دهيم و ساعت را صفر مي كنيم با كشيدن دنده به سمت جلو و فشار امدن روي سوزن مقدار
لقي جانبي را نشان مي دهند
زنجير سفت كن
زنجير سفت كن همانطور كه از اسم ان پيداست تعميرات خودرو براي گرفتن شلي زنجير و كم كردن صداي چرخ
دنده ها بوده و همچنين از سائيدگي زنجير و چرخ دنده ها جلوگيري مي كند در نتيجه تايمينگ سوپاپها
بهم نخورده و سوپاپها بموقع باز و بسته شده امروزه در اغلب موتورها زنجير سفت كن اتوماتيك نصب
شده است اين نوع زنجير سفت كن ها با فشار روغن موتور و فنر كار كي كنند روغن موتور با فشار
وارد سيلندر زنجير سفت كن شده و پيستون مربوطه را روي قسمت لاستيكي فشار داده و از شل
شدن زنجير جلوگيري مي كند هر چند زنجير هاي كوتاه نياز به زنجير سفت كن ندارند ولي اغلب از ان
استفاده مي شود
اغلب زنجير سفت كن ها مجهز به قطعهاي جغجغه اي مانندي هستند كه از برگشت قطعه لغزنده
جلوگيري مي كند در موتورهايي كه ميل بادامك ان در سر سيلندر تعبيه شده از زنجير سفت كن
شامل يك تيغه فنري با پوشش نئوپرين در طرف شل زنجير و يك صفحه لاستيكي را با پوشش
نئوپرين در طرف ديگر ان مي باشد و گاهي از چزخ دنده كمكي قابل تنظيم استفاده مي كند
منبع : اتومكانيك به زبان ساده ( مهندس احمد امير تيموري)