سنسور اتومبيل بخش ۲

سنسور سرعت خودرو( كيلومتر شمار)(VSS):

وظايف سنسور سرعت :

• 1- مشخص كردن سرعت وسيله نقليه

• 2- تثبيت كردن دور آرام موتور در هنگام حركت خودرو

• 3- بهينه كردن شتاب خودرو

• 4- كاهش دادن نوسانات موتور

• ساختار داخلي سنسور سرعت : اين قطعه شامل يك شافت كه با دنده كيلومتر تركيب مي شود با گردش شافت خروجي گيربكس گردش پينيون دنده كيلومتر اين شافت شروع به گردش كرده و با اثر مغناطيسي هال كار ميكند (هر دور گردش شافت 8 پالس مي دهد و شروع اين پالس ها از سرعت 2 كيلومتر در ساعت به بالا شروع مي شود كه فركانس ايجاد شده به (ECU) ارسال مي شود.

مدار الكتريكي سنسور سرعت

پايه 1 تغذيه 12 ولت مثبت از رله دوبل

پايه 2 سيم منفي به بدنه

پايه 3 ارسال يگنال به (ECU)

• شرح كار سنسور سرعت :

اين قطعه بعد از دريافت ولتاژ 12 ولت از رله دوبل و حركت خودرو و گردش پينيون شروع به فركانس هاي متناسب با سرعت خودرو مي كند و (ECU) از سرعت خودرو اطلاع يافته و با استفاده از اطلاعات رسيده از اين سنسور وضعيت پاشش سوخت خودرو را در سرعت مختلف مشخص مي كند.

• روش عيب يابي سنسور سرعت:

۞ در صورت خرابي سنسور سرعت در توقف آني خودرو ، خاموش مي كند و در هنگام سر بالايي و دنده معكوس موتور ريپ مي زند.

تست ولتاژي سنسور سرعت : سوكت سنسور را كشيده و دو سر ولت متر را به پايه هاي 1 و 2 زده بايد ولتاژ نشان داده شده 12 ولت باشد در غير اين صورت مسير برق تا رله دوبل را تست كنيد.

تست اهمي سنسور سرعت : به وسيله اهم متر سيم پايه 3 را از سوكت تا (ECU) چك كنيد كه مقاومت آن بايد كمتر از يك اهم بايد باشد در غير اين صورت خراب است.

• تست دنده كيلومتر :

سنسور را از جاي خود باز كرده و موتور را روشن نموده و با دست پينيون را چرخانده و در نتيجه اگر عقربه كيلومتر تغييري كرد سنسور درست است و اگر تغييري نكرد سنسور معيوب است. اگر درست بود دنده فيبري روي كيلومتر و دنده كرانويل را چك كنيد.

سنسور ميل سوپاپ ( موقعيت سيلندر يك ):

وظايف سنسور ميل سوپاپ:

۞ تفكيك موقعيت سيلندر يك در نقطه مرگ بالا نسبت به موقعيت اعلام شده توسط سنسور دور موتور

۞ كوئل و انژكتور ها را كنترل تا در مد ترتيبي عمل كنند

۞ مقدار آوانس جرقه را براي جلوگيري از پديده ضربه يا كوبش كنترل مي كند

۞ شناسايي سيلندر ها براي جرقه و پاشش در مرحله هاي مختلف

۞ احتراق ناقص را مشخص مي كند

محل قرار گيري سنسور موقعيت ميل سوپاپ :

اين سنسور در قسمت انتهاي ميل سوپاپ و در مقابل يك زائده دايره اي شكل قراردارد ( كه اين زائده 180 درجه برجسته و 180 درجه تو رفته)

• ساختار داخلي سنسور موقعيت ميل سوپاپ :

اين سنسور شامل يك المنت سنسو رهال و يك قطعه نيمه هادي مي باشد كه جريان ار آن عبور مي كند.

مدار الكتريكي سنسور موقعيت ميل سوپاپ : اين سنسور داراي يك سوكت سه پايه مي باشد

پايه 1 تغذيه ولتاژ 12 ولت يا 5 ولت مثبت

پايه 2 ارسال سيگنال با دامنه مربعي شكل ( براي شناسايي سيلندر ها)

پايه 3 سيم اتصال بدنه

• شرح كار سنسور موقعيت ميل سوپاپ :

اين سنسور با اثر الكتريكي مغناطيسي هال كار مي كند بدين ترتيب كه جريان در داخل اين سنسور توسط يك ميدان مغناطيسي منحرف مي شود و ولتاژ دو سر سنسور تغيير و باعث ايجاد پالس هاي مربعي شكل مي گردد هر گاه بر آمده گي انتهاي ميل سوپاپ از جلوي اين سنسور عبور كند به علت ولتاژ منفي سطح فاز ميدان تغيير كرده و سيگنال ارسال شده به (ECU) صفر مي شود در زماني كه بر آمده گي ميل سوپاپ روبروي سنسور قرارندارد سيگنال ارسالي 12 ولت مثبت مي باشد.

عيب يابي سنسور موقعيت ميل سوپاپ : در صورت خرابي اين سنسور ، خودرو ريتارد كار مي كند لازم به ذكر است كه اين سنسور در خودرو هاي با انژكتور ترتيبي استفاده مي شود در صورت خرابي اين سنسور پاشش سوخت از حالت ترتيبي به حالت پاشش سوخت نيمه ترتيبي تبديل مي شود و مصرف سوخت بالا مي رود

.

۩ اين سنسور در خودرو هاي پارس ELX و سمند سرير و زانتيا و پژو 206 تيپ 5 و6 و پرايد مدل S2000 استفاده شده است.

۩ اين سنسور سرويس خاصي ندارد.

۩ سنسور كمكي سنسور ميل سوپاپ ، سنسور دور موتور مي باشد.

۩ در بعضي مواقع فيلر نبودن صحيح سوپاپ ها باعث ايجاد آدوانس يا ريتارد جرقه در سيستم انژكتوري مي شود.

۩ آوانس جرقه بر اساس موارد زير تعيين مي گردد

• 1- دور موتور 2- بار موتور 3- دماي موتور

• پتانسيومتر دريچه گاز:

• وظايف پتانسيومتر دريچه گاز :

اين قطعه موقعيت دريچه گاز را به ولتاژ تبديل كرده و به (ECU) ارسال مي كند و (ECU) طبق معلومات و اطلاعات ديگر جرم سوخت ارسالي را كنترل مي كند.

اطلاعات ارسالي از پتانسيومتر در موارد ذيل بكار مي رود 1- حالت هاي بسته بودن دريچه گاز يا دور آرام و نيمه باز بودن و باز بودن كامل دريچه گاز 2- وضعيت هاي مختلف از قبيل افزايش شتاب و قطع پاشش سوخت را مشخص مي كند.

• محل قرار گيري پتانسيومتر دريچه گاز :

در روي دريچه گازنصب كه از يك طرف دريچه گاز به سيم و از طرف ديگر داخل سنسور وارد مي شود.

ساختار داخلي : اين سنسور عنصري مقاومتي است كه مقاومت آن وابسته به يك حركت مكانيكي است.

مدار الكتريكي پتانسيومتر دريچه گاز: از يك سوكت 3 پايه به رنگ مشكي درست شده كه

پايه 1 تغذيه 5 ولت مثبت

پايه 2 ارسال سيگنال يا ولتاژ به (ECU)

پايه 3 اتصال بدنه

• شرح كار پتانسيومتر دريچه گاز:

در حالت روشن ازطرف (ECU) ولتاژ 5 ولت مثبت به پايه 1 و ولتاژ منفي به پايه 3 متصل ميگردد كه در حالت دور آرام ولتاژ ارسالي صفر است در نتيجه (ECU) تشخيص مي دهد دريچه گاز كاملا بسته است و مدار دور آرام را فعال مي كند و در زمان گاز دادن به خودرو ولتاژي از بين 0 تا 5 ولت با توجه به گاز دادن خودرو ارسال تا (ECU) حجم هواي ورودي را محاسبه نموده و ميزان پاشش را تنظيم مي كند و خروجي اين سنسور به دو صورت سيگنال دور هرزگرد يا آرام(IPLE) و سيگنال دور قدرت موتور (PSW) به (ECU) ارسال مي گردد.

• روش هاي عيب يابي پتانسيومتر دريچه گاز:

۞ در صورت خرابي باعث قطع سوخت پاش و نوسان در دور هاي بالا مي شود كه ممكن است بخاطر كثيفي يا آب خورده گي سنسور باشد.

۞ در صورت خرابي و سرد بودن خودرو دور موتور تا حد نرمال و در موقع گرم شدن خودرو دور موتور تا حالت (CAT OFF) بالا مي رود.

• تست اهمي پتانسيومتر:

دستگاه مولتي تستر را در وضعيت اهم متر قرار داده و دو سر پروپ را به دو پايه بيروني وصل ميكنيم بايد مقاومتي حدود 4 اهم را نمايش دهد حال با دست اهرم گاز را بچرخانيد مقاومت قطعه بايد تغيير كند در غير اين صورت سنسور خراب است.

• تست ولتاژي :

دستگاه مولتي تستر را در وضعيت ولت متر قرارداده (DC) (مستقيم)قرارداده و خودرو را روشن مي كنيم دو سوزن را يكي به پايه 1 و ديگري به پايه 3 متصل مي كنيم دو سر ولت متر را به دو سوزن وصل مي كنيم و به خودرو گاز مي دهيم ولتاژ بايد 5 ولت باشد و تغيير نكندسپس سوزن و پروپ ها را به تغذيه 5 ولت (پايه 1 ) و ديگري را به ارسال سيگنال (پايه 2 ) وصل بايد جريان بين 0 تا 5 ولت با چرخاندن دريچه گاز تغيير نمايد.

• نكات مهم در مورد پتانسيومتر دريچه گاز:

♦ در خودروي 206 به اين سنسور حسگر مي گويند نه پتانسيومتر

♦ اين سنسور سرويس خاصي ندارد.

♦ سنسور كمكي پتانسيومتر سنسور مپ (MAP) است.

♦ حسگر دريچه گاز در خودرو هاي 206 تيپ هاي 1 و 2 قابل تنظيم است در صورتي كه دريچه آن از تنظيم خارج شده باشد كه در قسمت پارامتر هاي دستگاه دياگ – اسكنر مهاد صنعت زاويه دريچه گاز بايد صفر باشد در غير اين صورت با ابزار مخصوص بايد دريچه را تنظيم كرد.

• سنسور ضربه (KNOCK SENSOR):

يك نوع سنسور پيزو الكتريك است (ضربه را تبديل به توليد برق مي كند) كه داخل دو قاب مرتعش چدني قرار دارد.

• محل قرار گيري سنسور ضربه (KNOCK):

در موتور هاي چهار سيلندر در صورتي كه يك سنسور باشد بين سيلندر 2 و 3 قرار دارد و در صورتي كه دو سنسور داشته باشد بين سيلندر هاي 1و2 وبين 3 و4 مي باشد و در موتور هاي شش سيلندر (V) شكل يا خورجيني معمولا دو عدد است يكي آن طرف بلوكه سيلندر و يكي اين طرف بلوكه براي بدست آوردن ارتعاشات هر دو طرف موتور.

كار سنسور اين است كه ضربات ناشي از خود سوزي (احتراق زود رس) را كه كوبش ايجاد مي كند به (ECU) گزارش و (ECU) با ريتارد كردن جرقه ضربات حاصله را از بين مي برد.

براي بر طرف كردن خطا هاي سنسور ضربه پيچ سنسور را فقط حدودا 2/2 كيلو گرم متر بايد محكم كرد چون شل بودن آن باعث لقي سنسور و ارسال سيگنال خطا به (ECU) و روشن ماندن چراغ عيب ياب مي شود و سفت بودن بيش از اندازه آن باعث سري شدن دو قاب مرتعش مي شود.

مدار برقي ناك سنسور(ضربه):

سنسور ضربه دو نوع است يكي دو سيم و ديگري سه سيم است كه در صورت سه سيم بودن سيم سوم مربوط به پارازيت گير (غلاف شيلد) است كه معمولا سيم آن مثل كابل آنتن تلويزيون رنگي است و به رنگ سفيد و مشكي است.

پايه 1 تغذيه 5 ولت مثبت

پايه 2 ارسال سيگنال به (ECU) است

پايه 3 غلاف شيلد يا همان پارازيت گير است ( در صورت سه سيم بودن)

موج ميرا :

موجي است كه رو به از بين رفتن مي كند و از نظر عملي صفر ولي از نظر تئوري صفر نمي شود.

اشكالات پديده ضربه: باعث كاهش كارايي و قدرت موتور و افزايش انرژي وفشار حرارتي مي گردد. در نتيجه باعث بوجود آمدن فشار حرارتي زيادي روي واشر سر سيلندر و پيستون و اطراف سوپاپ ها شده و آسيب ديده گي سيستم را بوجود مي آورد اين پديده وقتي بوجود مي آيد كه مخلوط سوخت و هواي جديد در قسمت بالاي سيلندر منفجر شود اين انفجار قبل از رسيدن جرقه شمع بوجود مي آيداين احتراق ناخاسته را خود سوزي(مخلوط محترق نشده) مي گويند.

وقتي اين حالت در يكي از چهار سيلندر رخ بدهد سنسور ضربه ارتعاشات حاصل از پديده خود سوزي به بلوكه را حس مي كند و با ارسال يك ولتاژ حد اكثر، (ECU) را از اين خود سوزي مطلع مي كند و (ECU) با اطلاعات دريافتي از اين سنسور، ميزان آوانس جرقه را كاهش داده و به موازات آن، مخلوط سوخت وهواي غني را براي جلوگيري از افزايش بيش از حد درجه حرارت گاز هاي خروجي اگزوز وارد سيلندر مي كند.

• عيب يابي سنسور ضربه (KNOCK SENSOR):

در صورت خرابي اين سنسور موتور با لرزش كار ميكند و دماي آب نيز بالا مي رود.

۞ بدليل ساختار داخلي اين قطعه تست اهمي ندارد

۞ در خودرو هاي جديد براي تفكيك ضربات حاصل از خود سوزي موتور و ضربات حاصل از لرزش خودرو در حين راننده گي سنسوري با همين كيفيت به نام سنسور شتاب روي بدنه خودرو نصب است.

۞ تغييراتي كه در هنگام رانندگي در جاده هاي ناهموار در دور موتور ايجاد مي شود ممكن است به عنوان احتراق ناقص در سيلندر ها گزارش شوند تفاوت ميان تغييرات دور موتور به دليل ناهمواريهاي جاده و احتراق ناقص توسط سنسور شتاب گزارش مي شود و شتاب سنج در شرايط ناهموار جاده موقتا عملكرد سنسور ضربه را غير فعال مي كند .

۞ در خودرو هاي جديد فقط پژو و سمند و پرايد (آموزش مكانيك خودرو S2000) و پژو 206 و زانتيا و سمند (LX) و پارس (ELX) داراي سنسور ضربه هستند.

۞ سنسور ضربه بدون سنسور كمكي است .

۞ سنسور ضربه در خودرو هاي توليد داخل فقط روي زانتيا نصب است و خودرو هاي وارداتي جديد .

تهيه كننده : مهندس حسين اندرجو